پایگاه علمی سعید سان دانلود رایگان مقالات علمی کنفرانس و ژورنال
یکی از مهم ترین مشکلاتی که در اکثر ساختمان‌ها دیده می‌شود، وجود نم و رطوبت است که باعث می‌شود به ساختمان خسارت‌های جبران ناپذیری وارد شود. از این رو باید عایقکاری رطوبتی ساختمان به نحو مناسب انجام شود. منظور از عایقکاری رطوبتی، پوشاندن سطح (دیوار، بام، کف و …) توسط یک یا چند لایه از مواد عایق است تا از نفوذ آب و رطوبت به درون آن جلوگیری شود.
البته روش‌های مختلفی برای عایق کردن ساختمان وجود دارد که متدوال‌ترین آنها در ایران عایق بندی توسط قیر و گونی است. اما با پیشرفت تکنولوژی عایق‌های پیش ساخته با نام تجاری ایزوگام مورد استفاده قرار گرفته است. به تازگی مهندسان در تحقیقات خود به این نتیجه رسیده‌اند که می‌توان با رزین‌های اکریلاتی و استایرنی که محلول در آب هستند، عایق رطوبتی جدیدی را تولید کنند. مواد مورد نیاز در این عایق، گونی و قیر است.
کاربرد قیر و یا آسفالت دشوار و مستلزم صرف وقت زیاد است. حتی امولسیون‌های ساخته شده از قیر نیز تغییر اندکی را در دشواری این کاربرد ایجاد نموده‌اند. باید قیر و گونی را تا میزان ۱۵۰ تا ۲۰۰ درجه سانتیگراد حرارت داد. ریختن و تسطیح ترکیبی با این درجه حرارت بسیار دشوار است. بنابراین امولسیون‌های ساخته شده از قیر با قابلیت کاربرد درجه حرارت نرمال مورد استفاده قرار می‌گیرد. اینگونه امولسیون‌های نفتی در آب حدوداً دارای ۵۰٪ قیر است. با سفت شدن این امولسیون آب آن تبخیر می‌شود. ترکیبات کف سازی بام، بر پایه امولسیون پلیمرهای جدید عملکرد کاملاً متفاوتی دارند، شاید مهمترین ویژگی آنها ایجاد یک لایه نازک فیلم با قابلیت انعطاف بعد از خشک شدن باشد.
تاثیرات نابود کننده ورود رطوبت و آب به داخل ساختمان و اجزای ساختمانی
پوسیدگی چوب‌ها
زنگ زدگی فلزات
ظهر حشرات و قارچ‌ها در ساختمان
متورم شدن روکش‌های گچی دیوارها
خرد و فرسوده شدن اجزای نما مانند سنگ، آجر یا اندود‌ها در اثر یخ زدگی
نفوذ آب املاح دار در مصالح ساختمانی متخلخل
رطوبت به دو طریق به دیوار تاثیر می‌گذارد
جذب رطوبت موجود در خاک
تاثیر رطوبت ناشی از بارندگی
این رطوبت از سه طریق جذب دیوار می‌شود
از طریق زمین و پی
از طریق بدنه دیوار
از طریق روی دیوار
جلوگیری از نفوذ رطوبت به دو روش
زهکشی
استفاده از عایق‌های رطوبتی
انواع زهکشی
زهکشی صفحه‌ای
این نوع زهکشی در مجاورت سازه‌هایی که متحمل فشارهای هیدرولیکی هستند (مانند سدهای خاکی) کاربرد دارد.
زهکشی لبه‌ای
این نوع زهکشی در مجاورت سنگفرش‌ها و به منظور ذخیره و جابجایی (انتقال) زهاب‌های جانبی در بستر جاده اجرا می‌شود.
زهکشی‌های فتیله‌ای
در عمق زمین فرو می‌روند مسیری برای زهکشی فراهم می‌کنند.
در زمینه کاهش نشست خاکریز‌های واقع شده بر خاک‌های سست و نرم استفاده می‌شود.
زهکش‌های سفره‌ای
این نوع زهکشی نیز در سایت‌های دفن زباله و برای زهکشی شیرابه‌ها کاربرد دارد.
خصوصیات مصالح عایق های رطوبتی
نداشتن حفره‌های آوند گونه
غیر قابل ترکیب بودن با سایر مواد موجود در محیط (مصالح مجاور)
مقاومت محیطی و مکانیکی
شکل پذیری
حمل و نقل آسان
انواع مصالح
انواع ورق‌های فلزی (روی اندود، گالوانیزه ، سرب ، مس)
انواع سنگ‌های ساختمانی متراکم
بتن متراکم و ضد آب
مواد نفتی مانند قیر و برخی پلاستیک‌ها
اجزای عایقکاری در موارد زیر لازم است
بام‌های تخت، شیبدار قوسی و گنبدها
ایوان‌ها
کف‌ها (در تماس با زمین نمناک و کف سرویس‌ها و آشپزخانه)
شالوده‌ها (در تماس با زمین نمناک)
دیوارهای زیر زمین و دیوارهای در تماس با آب
کف پنجره‌های در تماس با محیط اطراف، درپوش و دیوار جان پناه، دود کش‌ها، بدنه و کف استخر‌ها
عایق رطوبتی مایع
اجرای عایق رطوبتی مایع
با استفاده از قلم مو، قابل استفاده برای افراد غیر حرفه‌ای
با استفاده از دستگاه اسپری، نیازمند تخصص و افراد متخصص
قبل از کاربرد این ترکیب سطوح مورد نظر باید تمیز و خشک باشند، سطوح ناصاف و شیبدار نیز باید آماده سازی شوند.
مزایای عایق رطوبتی مایع
آلودگی و آسیب‌های فیزولوژی ندارند
کاربرد آنها ساده است
رنگ پذیرند
خطر آتش سوزی ندارند
چسبندگی خوبی نسبت به سطوح مختلف دارند
عایق رطوبتی قیر و گونی
این عایق یکی از متداولترین عایق مصرفی در ایران است. به این علت که در اکثر شهرهای کشور مواد اولیه این عایقکاری به وفور یافت می‌شود. مواد مورد نیاز در این عایق گونی و قیر است.
ویژگی‌های عمومی قیرها
غیر قابل نفوذپذیر در مقابل آب و رطوبت
مقاومت در برابر اسیدها، بازها و نمک‌ها
چسبندگی
معایب قیر
قیر در وضعیت‌های زیر برخی از خواص خود را از دست می‌دهد، به طوریکه نمی‌توان از آن به خوبی اسنفاده کرد.
تجزیه شدن در دمای زیاد و تبدیل آن به ذغال، توأم با اشتعال
تغییر شکل در مقابل فشار و حلال‌ها
مزایای قیرها
صرفه اقتصادی نسبت به بعضی عایق‌های رطوبتی
اطمینان از نظر کارایی با توجه به پیشینه مصرف
معایب عایق قیر و گونی
پوسیدگی این عایق به مرور زمان
پارگی بر اثر نشت‌های احتمالی ساختمان
عمر مفید عایق به طور متوسط کمتر از ۱۰ سال بوده و ترمیم متناوب آن با مشکلات اجرایی زیاد و هزینه‌های قابل توجه همراه است
آلودگی محیط زیست را به دنبال دارد.
عایق‌های پیش ساخته
این پوشش‌ها که نسبتاً جدیدند، لایه‌های پیش ساخته‌ای هستند که معمولاً از پشم شیشه و پلی استر ساخته شده و هر لایه از هر دو طرف با قیر پوشیده شده است. این پوشش‌ها توسط مشعل یا قیر داغ به بام محکم چسبانده می‌شوند.
این عایق‌ها معمولاً از مواد اولیه زیر تشکیل می‌شوند.
قیر صنعتی ۷۰-۶۰
مواد پلیمری به نام اتکتیک پلی پروپیلن (APP)
یک لایه تیشوی نخدار ( پشم شیشه)
یک لایه پلی استر سوزنی
پودر تالک، در بعضی از این عایق‌ها پودر مس ۶۰۰ نیز بکار می‌رود
فیلم پلی اتیلن
باند و چسب
طبق استاندارد ایران این عایق‌ها به دو دسته تقسیم می‌شوند.
عایق‌های رطوبتی پیش ساخته مخصوص پی ساختمان (عایق پی)
عایق‌های رطوبتی پیش ساخته مخصوص سطوح خارجی، بدنه استخر و تونل‌ها (عایق بام)
اجزای تشکیل دهنده عایق پی
لایی
ماده آغشته کننده لایی
ماده آغشته کننده هر یک از لایی‌ها می‌تواند قیر یا مخلوطی از قیر و افزودنی‌های اصلاح کننده باشد. سطح رویین عایق باید به منظور جلوگیری از چسبندگی داخل رول از مواد ریزدانه معدنی مثل پودر تالک و یا میکا پوشیده شود. سطح رویین باید یکواخت و عاری از هر گونه خوردگی و چین وچروک باشد. سطح زیرین عایق رطوبتی نیز باید با فیلم پلاستیکی و یا مواد ریزدانه معدنی مثل پودر تالک پوشیده شود.
اجزای تشکیل دهنده عایق بام
متشکل از دو لایه نمدی است که لایه زیرین از فلت الیاف شیشه و لایه رویین از جنس منسوجات پلی استر است. این دو لایه بوسیله قیر مذاب اصلاح شده با مواد پلیمری اشباع می‌شود، به هنگام بسته بندی برای جلوگیری از چسبندگی، هر طرف عایق با مواد ریزدانه و یا فیلم پلاستیکی روکش می‌شود.
مزایای عایق‌های رطوبتی پیش ساخته
سبک هستند (حدود ۴ کیلوگرم بر متر مربع)
در گرمای ۱۳۰ + درجه و سرمای ۴۰ – درجه مقاوم هستند
دچار پوسیدگی و شکنندگی نمی‌شوند
دارای قابلیت انعطاف کامل هستند
بعلت دارا بودن لایه پلی استر در مقابل فشارهای احتمالی از انبساط و انقباض ساختمان مقاوم است.
معایب عایق‌های رطوبتی پیش ساخته
فاسد شدن عایق بعد از ۶ ماه ( از زمان تولید ) بعلت عدم نگهداری مطلوب ( باید بصورت عمودی در دمای ۵ تا ۳۵ درجه نگهداری شود)
کم بودن طول عمرمفید (طول عمر در حدود ۱۵ سال)
گران بودن این عایق‌ها ( عایق‌هایی که دارای مواد اولیه خارجی هستند)
در موقع ترمیم محل آسیب دیده از سایر جاها بالا می‌زند
تجزیه شدن بر اثر اشعه ماورابنفش.
در این نوع عایق‌ها (قیروگونی و پیش ساخته) باید سطح کار عاری از گرد و خاک و رطوبت باشد و اگر سطح آسفالت باشد برای عایقکاری با علیق پیش ساخنه باید به ازاء هر متر مربع سطح حداقل ۳۰۰ گرم مشتق قیری رقیق شده در آب یا بنزین روی سطح پخش شود و اگر سطح سیمانی بود باید به ازاء هر متر مربع سطح حداقل ۲۸۰ گرم مشتق قیری رقیق شده در آب یا بنزین روی سطح پخش شود.
عایق‌های پلیمری پاششی
یکی از اتفاقات مهم در عرصه عایق‌سازی در ایران، گذر از مواد پایه قیر به مواد پایه پلیمر بوده است. این امر از جهات مختلفی قابل بررسی است.
از لحاظ زیست محیطی اجرای عایق‌های قیری و دود و گاز ناشی از آن باعث آلودگی محیط می‌شود اما عایق پلیمیری بدون آلودگی است.
استفاده از حرارت و مشعل بسیار خطرناک بوده و ضمناً در فصول گرم باعث آزار نیروی انسانی می‌شود اما عایق پلیمری نیازی به حرارت ندارد.
اجرای عایق قیری در سطوع عمودی مرتفع بدلیل وزن و شرایط نصب بسیار دشوار است ولی عایق پلیمری با پاشش یا پخش کردن روی سطوح مختلف قرار می‌گیرد.
مرحله‌ی بسیار مهم عایق‌سازی کنج‌ها و گوشه‌ها و همینطور اطراف لوله‌ها با عایق قیری و حرارت، سخت و غیر اصولی است اما عایق پلیمری بصورت یکدست کنج‌ها را پوشش می‌دهد.
ماندگاری مصالح قیری در بهترین شرایط کمتر از ۱۰ سال است اما پلیمر عمری بیش از ۲۰سال دارد.
عایق رطوبتی آرت فکس
عایق آرت فلکس با استفاده از تکنولوژی‌های مدرن امکانات فراوانی را برای مقابله با عناصر تخریبی طبیعی در ساختمان فراهم می‌نماید. این عایق با دوام و ماندگاری بالا، نصب آسان و هزینه کم مزایای قابل ملاحظه‌ای نسبت به عایق‌هایی همچون قیرگونی و ایزوگام و … دارد. این خواص هم برای پیمانکاران و هم صاحبان پروژه بسیار قابل توجه بوده است.