پایان نامه تاثیر قرآن و حدیث در ادب فارسی


پیشگفتار                                                                                                 

قرآن مجید کتاب دینی ماست و معانی و مفاهیم آن در طول چهارده قرن از جهات مختلف در حیات فردی و اجتماعی ما تأثیر پنهان و آشکار نهاده است. چنان که امروزه نمی توان جنبه ای از جنبه های گوناگون زندگی مسلمانان را یاد کرد که قرآن مجید و معانی والای آن به نحوی مستقیم یا غیرمستقیم در آن تأثیری نگذاشته باشد و هر کس در این باره تأملی به سزا کرده باشد و عناد نورزد ، به صحت این اعتقاد اقرار می کنند. حدیث نیز که همان«قول و فعل و تقریر»  پیامبر اکرم است ، همین حکم را دارد و الفاظ و معانی آن به صورت های گوناگون در زندگی مسلمانان و در رفتار و گفتار و کردار آنان تأثیر نیرومند و دراز آهنگی داشته است.

یکی از بارزترین موارد این تأثیر، سروده های شاعران و نوشته های نویسندگان است. هر ملتی به سرمایه هایی  اعم از مادّی و معنوی، می تازد. یکی از سرمایه های جاودانی و افتخار آمیز ما ایرانیان نیز سروده های شاعران و سخنوران و نوشته های دبیران و نویسندگان و تأمّلات عارفان و اندیشه های حکیمان و فیلسوفان و متکّلمان ایرانی مسلمان است و همه می دانند که بسیاری از ابیات و عبارات این بزرگان را ” اشاره”، “تلمیح” ، “اقتباس” ، “تضمین”  ،”تحلیل آیات ” ، “قصص” و “تمثیل”های گوناگون این کتاب مبین و سخنان پیامبر بزرگوار خدا تشکیل می دهد و همه ی آن بزرگان در عبارت پردازی، استدلال و بیان آن چه در ضمیر خود از این موارد بهره مند شده اند. لذا اگر کسی ادعا کند که مثلاً می تواند اشعار رودکی، فردوسی بزرگ، ناصر- خسرو،خاقانی، سنایی، عطار، مولوی، سعدی، حافظ، جامی و صدها تن شاعر دیگر و نیز آثار مردانی چون غّزالی، عنصر المعالی زیادی، نصرالله منشی و بسیاری دیگر را بدون فهم قرآن مجید و تفسیر آن و تأمّل در احادیث نبوی به درستی دریابد، باید در صحّت ادعای او تردید کرد زیرا به   قول حافظ:« هر چه دارم همه از دولت قرآن است»؛ به دلیل انواع تأثیراتی که این دو منبع گران مایه ی عظیم در ادب فارسی بر جای گذ اشته اند.

ما در فصل اول این تحقیق به بیان ضرورت و اهمیت گردآوری این پژوهش پرداخته ایم و در فصل دوم درباره ی تاریخچه ی موضوع و پیشینه ی آن سخن گفتیم و در فصل سوم به بیان روش های مورد استفاده اشاره کرده ایم و در فصل چهارم به تأثیر و اقتباس هر یک از شاعران و کاتبان به صورت اجمالی موردی پرداخته ایم؛ زیرا اگر هر پژوهنده ای بخواهد تمام موارد تأثّر شاعران را مطرح کند باید درباره ی هر کدام از آن ها کتابی کلان بنویسد که برای ما این کاری ناممکن است. هم چنین در این فصل به بررسی پاسخ نامه ها و نتایج حاصل از آن نیز پرداخته ایم و فصل پنج هم شامل بحث و نتیجه گیری، پیشنهادات، مطرح کردن مشکلات، منابع و مآخذ می- باشد.

ناگفته نماند که موارد ارائه شده در این فصول تنها مشتی از خروار است و از شما خواننده و صاحب نظر ارجمند خواهشمندیم ما را در رفع کاستی های موجود یاری و راهنمایی فرمایید تا ان شاء الله در گردآوری های آتی درصدد رفع این معایب برآییم و از راهنمایی های علمی شما بهره- مند گردیم.

مقدمه

قرآن بزرگترین یاور و استوارترین پناهگاه برای همه ی نویسندگان و شاعران اسلامی بوده است حتی کسانی هم که اندیشه ای ناهمسو با اسلام داشته اند به این ریسمان خدایی چنگ زده- اند و در پس این دژ استوار، پناه گرفته اند، اگر چه اینان از این تمسک طرفی برنبسته بلکه در تیرگی ها فرو رفته اند که:«من یهدالله فهو المهتدی و من یضلل فأولئک هم الخاسرون» (آیه ی 178/اعراف) و کلام مولانا هم به  معنی این آیه اشاره دارد

 

فهرست مطالب

پیشگفتار……………………..ا-ب

مقدمه………………………….ب-ج

چکیده……………………..ج-د

فصل اول: کلیات تحقیق

1-1           مقدمه …………………………..1

1-2           بیان مسئله……………………2

1-3           اهداف تحقیق…………………….2

1-4           اهمیت تحقیق…………………………………….2

1-5           سئوالات تحقیق……………3-2

1-6           فرضیه ها……………………..3

1-7           کلید واژه ها……………….4-3

فصل دوم: پیشینه تحقیق

2-1  مقدمه……………………..5

2-2  تاریخچه موضوع…………… 7-6

2-3  پیشینه نظری…………….8-7

2-4 پیشینه عملی(نقد کتاب)……………9

2-5 ضرورت تحقیق…………….9

فصل سوم: روش تحقیق

3-1  مقدمه…………………10

3-2  روش های مورد استفاده در تحقیق…………….11

3-3  فنون گردآوری اطلاعات و توضیح آن ها…………..12

3-4  جمع آوری داده ها………………12

3-5  تجزیه و تحلیل داده ها………………..13

فصل چهارم: یافته های تحقیق

4-1 مقدمه………………………14

4-2 قرآن کتاب آسمانی ما…………….15

4-3 تعریف ادبیات…………….. 15

فرضیه 1: ادبیات فارسی از کلام قرآن بهره های فراوانی گرفته است……..17-16

4-4 تاثیرات دین اسلام در عرصه ی ادبیات…………..19-17

5-4 صبر و شکیبایی قرآن در نظم شاعران………..20-19

6-4 حدیث چیست……………….21-10

4- 6-1-حدیث محبت در ادب فارسی…………..25-21

فرضیه 2: برخی از شعرای متقدم در آیات و احادیث در شعر خود بهره گرفته اند…………. 35-27

فرضیه 3: میزان استفاده حافظ از احادیث و قرآن در اشعارش زیاد بوده است…………..42-36

فرضیه 4: مولوی داستان یوسف را در اشعار خود بررسی کرده است…………59-43

فرضیه 5: سنایی در اشعار خود به تصویر پردازی قرآنی پرداخته است……….66-60

فرضیه 6: شهریار دراشعار خود از نهچ البلاغه بهره برده است………….98-67

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

5- 1مقدمه………………….128

5-2 بحث و نتیجه گیری…………….. 130-129

5-3 مشکلات تحقیق……………………130

5-4- پیشنهادات تحقیق………………..131

فهرست منابع و مآخذ…………133-132

 

فرمت فایل: Word (قابل ویرایش)
حجم: 3.46 مگابایت

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *