شبکه قواعد واجی در گویش لری اندیمشک: پژوهشی در چهارچوب واجشناسی جزءمستقل


شبکه قواعد واجی در گویش لری اندیمشک: پژوهشی در چهارچوب واج‌شناسی جزءمستقل

1 درآمد

امروزه مطالعات زبان­شناختی در گوشه گوشه جهان جایگاه برجسته‌ای را به خود اختصاص داده است و در این میان بررسی‌های واج­شناختی از دیدگاه مختلف نظری مطرح گردیده است. نظریه‌های واج‌شناسی موجود در حوزه زبان­شناسی نظری به عنوان مدل‌هایی آرمانی زمانی می‌توانند ادعای خود را به اثبات برسانند که براساس داده‌های برگرفته از زبان‌های طبیعی قابل سنجش باشند. برای نیل به این هدف ناگفته پیداست که بایستی شواهدی از نظام آوایی زبان‌های طبیعی ارائه کرد و با اتکا به این شواهد صحت و سقم این نظریه‌ها را محک زد. گونه‌ی زبانی که در این پژوهش به عنوان یک زبان طبیعی و زنده مورد بررسی قرار می‌گیرد گویش لری اندیمشکی است. مطالعه‌ی نظام واجی این گویش براساس نظریه واج­شناسی جزءمستقل صورت می‌گیرد.

1-2- بیان مسئله

زبان پدیده‌ای پویا و در حال تغییر است. گویش لری نیز که یکی از گویش‌های زبان‌های جنوب غربی ایران می‌باشد از این قاعده مستثنی نیست. گویش لری خود به زیر مجموعه‌هایی تقسیم می­شود که هر کدام با گونه‌های دیگر تفاوت‌هایی دارد. به دلیل همین تفاوت‌های گویشی پژوهش­گر مطالعه­ی خود را به گویش لری شهر اندیمشک محدود کرده است. حتی در شهر اندیمشک نیز گویش سخنگویان هر طایفه با طایفه دیگر تفاوت‌های آوایی اندکی دارد که در این تحقیق از آن‌ها چشم پوشی شده است، زیرا در غیر این صورت می‌بایست این تحقیق در مورد یک طایفه مشخصی انجام می‌گرفت و حیطه‌ی مطالعه محدودتر می‌شد. در رابطه با گویش لری به طور کلی تاکنون پژوهش‌های زبانی اندکی انجام گرفته است و بر روی گویش لری اندیمشک تا آنجا که نگارنده تحقیق کرده است کار زبان­شناختی صورت نگرفته است.

در این پایان­نامه سعی بر آن است که نظام آوایی گویش لری اندیمشک براساس نظریه‌ی واج­شناسی جزءمستقل مورد بررسی قرار گیرد و پس از تعیین همخوان‌ها و مصوت‌ها براساس آواشناسی نوین به توصیف تک تک اصوات گفتاری این گویش بپردازیم. توصیف همخوان‌های گویش از نظر جایگاه تولید، شیوه‌ی تولید و واک‌داری و توصیف واکه‌ها براساس آن بخش از زبان که در امر تولید واکه دخیل است، ارتفاع زبان و گردی لب‌ها صورت می‌گیرد. همچنین ساخت هجایی و خوشه‌های آغازی و پایانی مورد بررسی قرار می‌گیرند و چگونگی توزیع همخوان‌ها در هجا مورد بررسی قرار گرفته و مشخص می‌شود که آیا همخوان‌ها در هجا دارای توزیع کامل هستند یا ناقص. در آخر به فرایندهای آوایی موجود که صورت واجی را به صورت آوایی تبدیل می‌کنند، پرداخته می‌شود.

1-3 هدف و اهمیت موضوع

باتوجه به این که لهجه‌ها و گویش‌های یک سرزمین نشانگر غنای فرهنگی آن سرزمین است و هر گویش به نوبه خود دارای گونه‌های مختلفی است، جمع‌آوری این گویش‌ها و پرداختن به مباحث مختلف زبان‌شناختی مرتبط با آنها در شناساندن این گونه‌های زبانی به نسل‌های بعدی و محققان کمک می‌کند. پس وظیفه ماست که با برسی زبان‌ها و گویش‌های مختلف سرزمین ایران به غنای فرهنگی و فراهم آوردن زمینه برای مطالعه پژوهش­گران بعدی کمک نماییم. متاسفانه، بر روی لهجه‌های محلی موجود در کشور تحقیقات اندکی صورت گرفته است در حالی که با انجام تحقیق، تتبع، و ثبت لهجه‌های محلی و گردآوری آنها می‌توان فرهنگ جامع و کاملی برای زبان فارسی تهیه کرد و بسیاری از نکات باریک و مبهم موجود در زبان شناسی ایرانی را روشن ساخت، واژه‌های کهن موجود در متون ادب فارسی که به فارسی دری نرسیده‌اند را شناخت، و از چگونگی تغییرات آوایی صرفی نحوی و معنایی واژگانی که در اثر گذشت زمان در مناطق مختلف ایران ایجاد می‌شود آگاه شد و به بازیافت واژه‌های فنا شده فارسی کمک کرد.

ثبت گویش‌ها و لهجه‌های ایرانی در مطالعات رده شناختی زبان نیز مفید واقع می‌شود زیرا از این طریق می‌توان به طبقه‌بندی گویش‌ها پرداخت و به روابط موجود بین گویش‌های مختلف پی برد.

شناخت آداب و رسوم، فرهنگ و باورها و اوضاع اجتماعی مناطق مختلف ایران، ایجاد زمینه مناسب برای انجام مطالعات تاریخی- تطبیقی و بازسازی صورت‌های کهن از اهداف دیگر این گونه بررسی‌هاست. بنابراین در انجام این پژوهش اهداف زیر مدنظر قرار گرفته‌اند:

1- هدف نظری: این پژوهش بر آن است که با تکیه بر داده‌های یک گونه­ی زبانی ایرانی بار دیگر کفایت نظریه واج‌شناسی پسازایشی جزءمستقل را محک بزند.

2- هدف کاربردی: با نتایجی که از این پژوهش به دست می‌آید می‌توان مواد زبانی و شواهد واقعی از یک نظام زبان طبیعی را در دسترس محققان، دانشجویان، مؤسسات علمی، آموزشی و پژوهشی دست‌اندرکار زبان در ایران قرار داد تا به جای داده‌های گونه‌های زبانی غیر ایرانی هنگام تبیین نظریه‌های واج­شناسی، از داده‌های واقعی و زنده گونه‌های ایرانی بدین منظور استفاده گردد. این پژوهش همچنین می‌تواند در تهیه‌ی اطلس گویش شناسی مورد استفاده قرار گیرد.

3- هدف توصیفی- فرهنگی: با انجام این پژوهش گوشه‌ای از میراث زبانی ایران ضبط و توصیف می‌شود.

پیشکش ……………………………………………………………………………………………………………………….

یادداشت ………………………………………………………………………………………………………………………

فهرست مطالب ………………………………………………………………………………………………………………

نمادها و نشانه­ها …………………………………………………………………………………………………………….

 

فصل اول: مقدمه

1-1 درآمد……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

1-2 بیان مسئله…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

1-3 هدف و اهمیت موضوع…………………………………………………………………………………………………………………………………..

1-4 پرسش­های پژوهش……………………………………………………………………………………………………………………………………….

1-5 فرضیه­های پژوهش………………………………………………………………………………………………………………………………………..

1-6 گستره‌ی پژوهش……………………………………………………………………………………………………………………………………………

1-6-1 گستره‌ی جغرافیایی………………………………………………………………………………………………………………………………..

1-6-2 گستره­ی زبانی………………………………………………………………………………………………………………………………………..

1-6-2-1 گویش­های مختلف زبان لری………………………………………………………………………………………………………….

1-7 تحولات تاریخی لرستان……………………………………………………………………………………………………………………………….

1-7-1 سابقه تاریخی شهر اندیمشک……………………………………………………………………………………………………………..

1-8 وجه تسمیه­ی واژه­ی “لر” ……………………………………………………………………………………………………………………………

1-9 روش گردآوری داده­ها و تدوین پیکره …………………………………………………………………………………………………………

1-9-1- جامعه­ی آماری…………………………………………………………………………………………………………………………………..

فصل دوم: پیشینه­ی پژوهش ………………………………………………………………………………………………………………………………

2-1 پیشینه­ی نظری پژوهش ………………………………………………………………………………………………………………………………

2-1-1 درآمد ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

2-1-2 واج­شناسی زایشی معیار …………………………………………………………………………………………………………………………..

2-1-3 واج­شناسی جزءمستقل …………………………………………………………………………………………………………………………….

2-1-4 تناوب­های مختصه­ای و بازنمایی­های زیرین …………………………………………………………………………………………..

2-1-4-1 مشاهده­یPR و کشف تناوب­های مختصه­ای …………………………………………………………………………………….

2-1-4-2 کشف   UR…………………………………………………………………………………………………………………………………………..

2-1-4-2-1 شواهد درون پیکره­ای …………………………………………………………………………………………………………………….

2-1-4-2-2 معیارهای روش­شناختی پنج گانه­ی کشف بازنمایی زیرین ………………………………………………………….

2-1-4-2-3 شواهد برون پیکره­ای ……………………………………………………………………………………………………………………..

2-1-4-3 تبیین رابطه­ی UR و PR  ………………………………………………………………………………………………………………….

2-1-4-4 تبیین اشتقاق­های واجی و برهم­کنش­های بالقوه­ی قاعده­های واجی…………………………………………………

2-1-5 روش­شناسی انگاره­ی جزءمستقل…………………………………………………………………………………………………………….

2-1-6 هندسه­ی مختصه­های واجی……………………………………………………………………………………………………………………..

2-2 پیشینه­ی توصیفی پژوهش……………………………………………………………………………………………………………………………

2-2-1 درآمد…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

2-2-2 آثار برخی پژوهشگران پیرامون گونه­ی لری…………………………………………………………………………………………….

2-2-2-1 گرامی (1371)……………………………………………………………………………………………………………………………………..

2-2-2-2 احمدی نرگسه (1375)……………………………………………………………………………………………………………………….

2-2-2-3 بخشیان فر (1375)……………………………………………………………………………………………………………………………..

2-2-2-4 میرزایی (1379)…………………………………………………………………………………………………………………………………..

2-2-2-5 مکینون (2002)…………………………………………………………………………………………………………………………………..

2-2-2-6 آنونبی (2003) ……………………………………………………………………………………………………………………………………

2-2-3 برخی مطالعات هم سو پیرامون دیگر گویش­های ایرانی…………………………………………………………………………

2-2-3-1 پرمون (1375)……………………………………………………………………………………………………………………………………..

2-2-3-2 نقش بندی (1375)……………………………………………………………………………………………………………………………..

2-2-3-3 پرمون (1380)……………………………………………………………………………………………………………………………………..

2-2-3-4 پرمون (1381)……………………………………………………………………………………………………………………………………..

2-2-3-5 محمدی (1382)………………………………………………………………………………………………………………………………….

2-2-3-6 مهاجرین کرمانی (1382)……………………………………………………………………………………………………………………

2-2-3-7 سوهانی (1383)…………………………………………………………………………………………………………………………………..

2-2-3-8 رستمی (1383)…………………………………………………………………………………………………………………………………..

2-2-3-9 ناطوری (1383)…………………………………………………………………………………………………………………………………..

 

فصل سوم: آواشناسی لری اندیمشک

3-1 درآمد…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

3-2 توصیف آوایی همخوان­های لری اندیمشک………………………………………………………………………………………………..

3-2-1 همخوان­های انفجاری………………………………………………………………………………………………………………………….

3-2-1-1 انفجاری­های دولبی…………………………………………………………………………………………………………………………

3-2-1-2 انفجاری­های دندانی-لثوی………………………………………………………………………………………………………………

3-2-1-3 انفجاری­های نرم­کامی……………………………………………………………………………………………………………………..

3-2-1-4 انفجاری­های ملازی…………………………………………………………………………………………………………………………

3-2-1-5 انفجاری­های چاکنایی……………………………………………………………………………………………………………………..

3-2-2 همخوان­های خیشومی ………………………………………………………………………………………………………………………….

3-2-2-1 خیشومی­های دولبی……………………………………………………………………………………………………………………….

3-2-2-2 خیشومی لبی-دندانی……………………………………………………………………………………………………………………..

3-2-2-3 خیشومی­های لثوی…………………………………………………………………………………………………………………………

3-2-2-4 خیشومی­های نرم­کامی……………………………………………………………………………………………………………………

3-2-2-5 خیشومی ملازی………………………………………………………………………………………………………………………………

3-2-3 همخوان­های لرزان………………………………………………………………………………………………………………………………….

3-2-3-1 لرزان­های لثوی……………………………………………………………………………………………………………………………….

3-2-4 همخوان­های زنشی…………………………………………………………………………………………………………………………………

3-2-4-1 زنشی­های لثوی……………………………………………………………………………………………………………………………….

3-2-5 همخوان­های سایشی………………………………………………………………………………………………………………………………

3-2-5-1 سایشی­های لبی-دندانی………………………………………………………………………………………………………………….

3-2-5-2 سایشی­های لثوی…………………………………………………………………………………………………………………………….

3-2-5-3 سایشی­های لثوی-کامی………………………………………………………………………………………………………………….

3-2-5-4 سایشی­های ملازی………………………………………………………………………………………………………………………….

3-2-5-5 سایشی­های چاکنایی………………………………………………………………………………………………………………………

3-2-6 ناسوده­ها/ نیم­واکه­ها/ غلت­ها…………………………………………………………………………………………………………………..

3-2-6-1 ناسوده­های کناری لثوی………………………………………………………………………………………………………………….

3-2-6-2 ناسوده­های سخت­کامی/ غلت­های افراشته­ی پیشین ……………………………………………………………………

3-2-6-3 ناسوده­های نرم­کامی (لبی شده)…………………………………………………………………………………………………….

3-2-7 همخوان­های انفجاری-سایشی……………………………………………………………………………………………………………….

3-2-7-1 انفجاری-سایشی­های لثوی-کامی………………………………………………………………………………………………….

3-3 توصیف آوایی واکه­های لری اندیمشک…………………………………………………………………………………………………………

3-3-1 واکه­های پیشین……………………………………………………………………………………………………………………………………..

3-3-1-1 واکه­های افراشته­ی پیشین ……………………………………………………………………………………………………………

3-3-1-2 واکه­های نیمه افراشته­ی پیشین…………………………………………………………………………………………………….

3-3-1-3 واکه­های افتاده­ی پیشین………………………………………………………………………………………………………………..

3-3-2 واکه­های مرکزی……………………………………………………………………………………………………………………………………..

3-3-2-1 واکه­های نیمه افراشته­ی مرکزی…………………………………………………………………………………………………….

3-3-3 واکه­های پسین……………………………………………………………………………………………………………………………………….

3-3-3-1 واکه­های افراشته­ی پسین……………………………………………………………………………………………………………….

3-3-3-2 واکه­های نیمه افراشته­ی پسین………………………………………………………………………………………………………

3-3-3-3 واکه­های افتاده­ی پسین………………………………………………………………………………………………………………….

3-4 جدول­های واج­گونه­های همخوانی و واکه­ای…………………………………………………………………………………………………

3-5 معرفی پیش فرضیه­ای ساختمان هجا در گویش لری اندیمشک………………………………………………………………..

 

فصل چهارم: رویکردی غیرخطی به نظام آوایی لری اندیمشک

4-1درآمد……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

4-2شیوه‌ی ارائه پیکره‌ها و فرایندهای واجی……………………………………………………………………………………………………….

4-3فرایندهای واجی……………………………………………………………………………………………………………………………………………..

4-3-1 خیشومی شدگی………………………………………………………………………………………………………………………………………

4-3-1-1تبیین غیرخطی……………………………………………………………………………………………………………………………………..

4-3-1-2 اشتقاق‌های غیرخطی……………………………………………………………………………………………………………………………

4-3-2 لبی شدگی………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

4-3-2-1تبیین غیرخطی……………………………………………………………………………………………………………………………………..

4-3-1-2  اشتقاق‌های غیرخطی………………………………………………………………………………………………………………………….

4-3-2 واک­رفتگی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………

4-3-3-1تبیین غیرخطی……………………………………………………………………………………………………………………………………..

4-3-3-2اشتقاق‌های غیرخطی…………………………………………………………………………………………………………………………….

4-3-4  زنشی شدگی……………………………………………………………………………………………………………………………………………

4-3-4-1تبیین غیرخطی……………………………………………………………………………………………………………………………………..

4-3-4-2 اشتقاق‌ها­ی غیرخطی……………………………………………………………………………………………………………………………

4-3-5 پیش نرم‌کامی شدگی……………………………………………………………………………………………………………………………….

4-3-5-1تببین غیرخطی……………………………………………………………………………………………………………………………………..

4-3-5-2 اشتقاق‌های غیرخطی……………………………………………………………………………………………………………………………

4-3-6فراگویی ناقص……………………………………………………………………………………………………………………………………………..

4-3-6-1تبیین غیرخطی……………………………………………………………………………………………………………………………………..

4-3-6-2 اشتقاق‌های غیرخطی……………………………………………………………………………………………………………………………

4-3-7همگونی در جایگاه خیشومی‌ها………………………………………………………………………………………………………………….

4-3-7-1تبیین غیرخطی……………………………………………………………………………………………………………………………………..

4-3-7-2 اشتقاق‌های غیرخطی……………………………………………………………………………………………………………………………

4-3-8کشش جبرانی…………………………………………………………………………………………………………………………………………….

4-3-8-1تبیین غیرخطی……………………………………………………………………………………………………………………………………..

4-3-8-2 اشتقاق‌های غیرخطی…………………………………………………………………………………………………………………………..

4-3-9قلب……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

4-3-9-1 تبیین غیرخطی……………………………………………………………………………………………………………………………………

4-3-9-2 اشتقاق‌های غیرخطی……………………………………………………………………………………………………………………………

4-3-10حذف انفجاری دندانی- لثوی بی واک……………………………………………………………………………………………………

4-3-10-1 تبیین غیرخطی………………………………………………………………………………………………………………………………….

4-3-10-2اشتقاق‌های غیرخطی………………………………………………………………………………………………………………………….

4-3-11واکه کاهی………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

4-3-11-1 تبیین غیرخطی………………………………………………………………………………………………………………………………….

4-3-11-2 اشتقاق‌های غیرخطی…………………………………………………………………………………………………………………………

4-3-12حذف خیشو می لثوی پایانی…………………………………………………………………………………………………………………..

4-3-12-1 تببین غیرخطی………………………………………………………………………………………………………………………………….

4-3-12-2اشتقاق‌های غیرخطی………………………………………………………………………………………………………………………….

4-3-13حذف انفجاری دندانی- لثوی واک‌دار……………………………………………………………………………………………………..

4-3-13-1 تبیین غیرخطی………………………………………………………………………………………………………………………………….

4-3-13-2اشتقاق‌های غیرخطی………………………………………………………………………………………………………………………….

4-3-14تغییر کیفیت واکه تاریخی………………………………………………………………………………………………………………………

4-3-14-1 تبیین غیرخطی………………………………………………………………………………………………………………………………….

فصل پنجم: نتیجه­گیری

5-1 درآمد…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

5-2 دست­آوردهای پژوهش………………………………………………………………………………………………………………………………..

5-3 پیشنهادها……………………………………………………………………………………………………………………………………………………

کتاب­نامه‌ی فارسی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………

کتاب­نامه‌ی انگلیسی………………………………………………………………………………………………………………………………………………

پیوست­ها ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

واژه­نامه‌ی فارسی به انگلیسی…………………………………………………………………………………………………………………………………

واژه­نامه‌ی انگلیسی به فارسی…………………………………………………………………………………………………………………………………

چکیده…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

این فایل ورد در 200 صفحه به خدمتتون ارئه میشود.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *