سبک رازی


 

شیوه رازی از زمان آل زیار شروع و در زمانهای آل بویه ، سلجوقیان ، اتابکان و خوارزمشاهیان تا زمان مغول ادامه داشته است  این شیوه دومین شیوه معماری اسلامی و چهارمین شیوه معماری ایران است که تمامی ویژگی های خوب شیوه های قبلی را به بهترین صورت داراست . در این شیوه تأثیر پذیری ( نغض ) از شیوه پارسی و شکوه شیوه پارتی و دقت شیوه خراسانی ، دیده می شود . آغاز شیوه رازی هر چند مربوط به شمال ایران است ، اما در ری رواج می یابد و بهترین آثار در آنجا ساخته می شود . شهر ری ( راز ) محل رشد و ترقی شیوه رازی است . در این دوره بنابر نوشته مورخان و سیاحان ، ری شهری بسیار آباد بوده و طور که می گویند این شهر دارای شش هزار مدرسه ، چهارصد حمام ، هفتصد مناره و… بوده است . این ارقام دلالت بر بزرگی و عظمت این شهراست و به دلیل آنکه ری بعد و قبل از سلاجقه مورد تاخت و تاز و تخریب قرار گرفته به ویژه زمان مغول و خاندان او ؛ لذا بسیاری از آثار ارزنده شیوه خراسانی و رازی به دست مهاجران غارتگر تخریب و ویران شده است . همانطور که قبلاً اشاره شد چون هر شیوه جدید متأثر از شیوه های قبلی است ، لذا در آغاز شیوه رازی بعضی از بناها مانند گور امیر اسماعیل سامانی ، مزار و منار ارسلان جاذب ( 37 کیلومتری مشهد ) وجه مشترکی بین شیوه خراسانی و رازی دارد . اوج شکوفایی و ترقی شیوه رازی در عهد سلجوقیان است .

معماری نیرومند و حساب شده و دارای ساختار پیچیده بوده و این همه اتفاقی نبوده مگر تجلی یک تحول شگرف که دراواخر قرن چهارم با سامانیان آغاز شد .

پادشاهان سلجوقی با همت و علاقه وزیر باتدبیر خود ، نظام المک آثار و بناهای بسیاری را در گستره ایران زمین آن روز که از ماوراء النهر ( آسیای میانه کنونی ) شروع و تا آسیای صغیر و آناتولی ( ترکیه ) ادامه داشت ، با عملکرد گوناگون ساختند .

در دوران سلجوقی برج های آرامگاهی ، مناره ها ، مساجد ، مدرسه ها و کاروان سرا ها و ساخت و ساز اماکن متنوع ساختمانی بسیاری آغاز شد که خوشبختانه با گذشت زمان طولانی و حوادث طبیعی گوناگون ، بسیاری از آنها هنوز باقی است .

طرح های دایره ، مربع ، مستطیل ، چهار گوش ، شش گوش و هشت گوش مورد استفاده قرار گرفته است . تبدیل بناهای مساجد شبستانی به بناهای چهار ایوانی نیز در این دوره صورت گرفته است .

گنبدها در انواع شکل های گوناگون ساخته شده اند . اولین نمونه های گنبدهای گسسته نار¹ در برج های خرقان در نزدیکی قزوین مشخص می شود و نوع کاملتر آن نیز به صورت ترک دار ساخته می شود .

گنبد گسسته رک² نیز که از ویژگی های معماری شمال ایران بود به ری و سپس به مرکز ایران انتقال می یابد . بهترین نمونه آن گنبد یا میل قابوس است .

انواع گنبدهای خاگی³ در بناهای مختلف ساخته شده اند . انواع گنبدهای دو پوسته و پیوسته نیز در بناهایی مثل مسجد برسیان و مسجد جامع اردستان و مسجد جامع زواره ساخته شده اند .

این فایل پاورپوینت در 44 صفحه به خدمتتون ارئه میشود.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *