نگاهي مختصر به روستا

در بحث معماری ساختمان باید توجه داشت:

با افزایش ارتفاع ساختمان فضای همکف بیشتری جهت تجهیزات ضروری نیاز است. به میزان در صد استفاده مفید از فضای داخلی یک ساختمان ،ضریب کارایی ساختمان گویند. هر چه نسبت حجم به سطح یک ساختمان بیشتر باشد نشانه کار آمد تر بودن طراحی آن ساختمان است. مانند ساختمان هایی به شکل کره ، نیم کره ، و نیم مکعب. از طرفی هر چه نسبت مساحت به محیط ساختمان بالا تر باشد بازده مصرفی انرژی ساختمان بیشتر است . مانند ساختمان های گرد و مکعبی .با افزایش ارتفاع ساختمان هزینه ساخت و استقرار تجهیزات افزایش می یابد مطابق با مراجع موجود در ساختمان های بلند تر از 10 طبقه هزینه ساخت واحد سطح در حدود 10 تا 15 درصد بای 5 طبقه بعدی و در حدود 10 تا 15 در صد دیگر برای دومین 5 طبقه اضافی و به همین منوال افزایش می یابد.

تاثیر سیستم های معماری بر تاسیسات ساختمان :

جهت استقرار از تجهیزات تاسیساتی ساختمان معماران چهار روش را بکار می گشرند.

1: سبک اشکوب: طراحی بصورت طبقه کوچک با سازه ی مشبک برای پنهان کردن تجهیزات ذاتی همچون اتاقک موتور آسانسور و مازاد چاه آسانسور ، برج خنک کن ، باد بزن های مکنده و سایرتجهیزات روی بام است.

2:سبک بام مسطح : در ساختمان های بلند مرتبه ، یک یا دو طبقه آخر را معمولا برای استقرار

3: سبک ردیف ها ی طبقه میانی : در ساختمان های بسیار بلند مرتبه یک یا چند طبقه میا نی را برای قرارا دادن تجهیزات مکانیکی و برقی در نظر گرفته و برای شناسایی نمای آن چند طبقه ا با دیگر قسمت ها متفاوت می سازد .

4:ساختمان های با مهر معمار:در این سیستم بام به سبک تندیس وار طراحی می شود . باید برای پنهان نموردن تجهیزاتی همچون برج خنک کن محلی دیگر همچون نزدیکی سطح زمین پیدا نمود .

گروه بندی ساختمان ها از نظر میزان صرفه جویی در مصرف انرژی:

ساختمان های با صرفه جویی در مصرف انرژی زیاد(گروه1)

ساختمان های با صرفه جویی در مصرف انرژی متوسط (گروه 2)

ساختمان های با صرفه جویی در مصرف انرژی کم(گروه3)

ساختمان های بدون صرفه جویی در مصرف انرژی (گروه 4)

با توجه به مفاهیم اولیه ذکر شده که برای تعیین میزان بهای حامل های انری یک شاخص محسوب میگردد(بطور مثال هزینه برق در دو ساختمان مشابه با مصرف یکسان اما در دو ناحیه اب و هوایی تفاوت می کند) عوامل مهم در بهبنه سازی مصرف انرژی به شرح زیر بیان میشود:

نوع، مساحت، جنس، ضخامت، پوشش و زاویه دیوار ها، پنجره ها در بها که خواص جداره ای محسوب می شوند. نقش اساسی در میزان تلفات و در نتیجه نحوه صرفه جویی در مصرف انرژی دارند .میزان اتلاف حرارتی با افزایش مساحت انتقال حرارت و کاهش ضخامت افزایش می یابند. استفاده از جداره هایی با ضریب هدایت حرارتی بالا تر نیز موجب اتلاف بیشتر حرارت می شوند.

میزان تماس جداره ها با هوا: هر چه سطح جداره های با محیط بیرون در تماس باشند زیادتر باشد در واقع سطح انتقال حرارت افزایش یافته و در نتیجه اتلاف حرارتی و برودتی بیشتر خواهیم داشت

میزان اینرسی حرارتی جداره ها:دیوار های ضخیم با چگالی بالا میزان بیشتری از حرارت اکتسابی از خورشید را در خود ذخیره کرده و مدت بیشتری طول میکشد تا ان را به محیطانتقال دهد. چنین دیوار هایی تا ساعتی پس از فرونشستن خورشید نیز هنوز گرم هستند.

نوع مصرف انرژیِِِِِِِِِ(برقی و غیر برقی): به طور کلی تامین حرارت از طریق برق نسبت به سوخت های فسیلی پر هزینا تر است و بجز در موارد ی که ناچار باشیم از برق بعنوان منبع تولید گرما استفاده کنیم توصیه نمی گردد.

پتانسیل بهره گیری از انرژی: میزان بهره گیری از انرژِی خورشیدی بعنوان یک منبع رایگان میتواتند از میززان مصرف در ساختمان بکاهد.این مصارف می توتند تولیدالکترسیته، بهره گیری نوری، گرمایش و غیره باشد.

استفاده از سیستم های نوین و هوشمند: با پیشرفت علم و به روز رسانی صنعت ، استفاده از تجهیزات پیشرفته تر ، کم مصرف تر با قابلیت کنترل هوشمند تاثیر شگرفی در میزان مصرف انرژی داشته استک

کیفیت درزبندی: یک درزبندی صحسح تا حد بالایی میتواند مانع نفوذ هوای خارج به داخل شود.

حجم کلی و فرم ساختمان: ساختمان های با سطح کمتر و حجم بیشتر بهترین بهره انرژی را خواهند داشت.

استفاده از سایبان ها : استفاده از سایبان ها در میزان بهره گیری از نور خورشید موثر است.

استفاده از عایق ها: عایق بندی جداره ها : ، لوله ها، دیگ، منابع وتجهیزات حرارتی و برودتی تاثیر قابل توجهی در کاهش اتلافات خواهد داشت. در مناطق مرطوب کیفیت عایق بندی بسیار اهمیت میابد زیراممکن است در فضای خالی بین عایق ها و جداره نفوذ رطوبت موجود زنگ زدگی یا تخریب گردد.

استفاده یا عدم استفاده از جداره های نور گذر ( پنجره ها و نور گیر ها ): استفاده از جداره های نور گذر از طرفی میزان بهره گیری از انرژی خورشید را افزایش میدهد و از طرف دیگر به علت این که معمولاً ضریب انتقال حرارت هدایتی بالایی دارد. میزان اتلاف حرارتی را افزایش می دهد بنابر این در استفاده از این نوع جداره ها باید از جداره های نور گذر چند لایه استفاده نمود.

رنگ پنجره ها: رنگ بنجره ها ( ساده، رنگی، مات، انعکاسی ،مشجر و دوجداره،…) رنگ پنجره هادر میزان جذب و انعکاس نور خورشید موثر است.

جهت گیری ساختمان : جهت گیری نسبت به جنوب و رو به افتاب ، در بهره گیری از انرژِ خورشیدی بسیار موثر است.

جا نمایی فضاهای داخلی: فضاهای با استفاده کمتر باید بین فضاهای اصلی و جبه های نامطلوب حرارتی ساختمان قرار گیرند . به طورمثال اگر دیوار شمالی را دیوار سردتر در ساختمان فرض کنیم قرار دادن فضایی مانند راه پله بین جدار ساختمان و فضای بیرون بار حرارتی و برودتی کمتری به ساختمان وارد می کند.

میزان تعویض هوا : بالا رفتن دفعات تعویضض هوا ( مانند بانک ها و بیمارستان ها) موجب میشودتجهیزات تاسیساتی با ظرفیت بالاتری برای جبران این بار ناخواسته به کار گرفته شود.

وسایل روشنایی و گرمازا در ساختمان: استفاده از تعداد زیادی لاپ( مخصوصاً لامپ های رشته ای که گرمای زیادی تولید میکند) با استفاده از تجهیزات تولید گرما مانند پکیج، اجاق گاز موتور برق و غیره درون ساختمان بار گرمایی م زاد تولید می کنند.

نحوه قرار گیری ساختمان های مجاور: ساختمان های مجاور می توانند با ایجاد سایه میزان بهره از انرژی خورشیدی را کاهش دهند . البته ساختمان های به هم چسبیده بار حرارتی و برودتی دیوار مشترک را حذف میکند زیرا دما در دو طرف دیوار مشترک معمولاً یکسان است و انتقال حرارت نداریم.

جهت جریان حرارتی : جهت و شدت شار حرارتی بستگی مستقیم به اختلاف دما در دو سمت جداره دارند که میتوانند جریانات ناخواسته ای همچون پدیده دودکشی ایجاد نمایند.

در ادامه به نکات مهمی در مورد بهره وری بهینه سوخت و انرژی در منزل می پردازیم:

با افزایش قیمت انرژی بیشتر افرادبه فکر صرفه جوئی و استفاده بهینه از انرژی اند تا با کاهش هزینه های مربوطه، شاهد کنترل در مصرف انرژی و قیمت ان باشند.جهت این امر از در معرض گذاشتن ترموستات در حالتی که باعث افزایش مصرف ان می شود جلو گیری شود. به عنوان مثال اگر ترموستات به اشتباه به روی دیواری سرد نصب ، یا به منبع خیلی گرمی نزدیک باشد، دقت اندازا گیری ان خیلی کمتر خواهد شد.

اگر ساکنین برای چند روز منزل را ترک می کنند بهتر است درجه ترموستات را به حد اقل برسانند و اگر از مواردی از قبیل یخ نزدن لوله ها و روی ندادن هر گونه خسارتی مطمئن دستگاه را خاموش نمایند.

در زمانی استفاده از سیستم ، تایمر دستگاه فعال باشد تا از نظر هزینه و سوخت صرفه جوئی شود. این تایمر در نتظیم گرما و سرما در شلوغ ترین و خلوت ترین ساعات مصرف روزانه به طور اتومتتیک فعال خواهد شد. در زمان پذیرائی ا ز تعداد زیادی مهمان ، بهتر است دستگاه را در کمترین درجه تنظیم شود چر که ازدحام جمعیت، خود باعث درجه حرارت خواهد شد.

دود کش و شومینه بجز مواقع استفاده بسته بماند. در غیر این صورت هوا به صورت مکش از لوله شومینه و دودکش خارج میشود. در صورت وجود اتاق یا اتاقهایی که به ندرت استفاده شده یا به ندرت استفاده می شود بهتر است دریچه های موجود و در ها حتما بسته بماند. افزایش سطح دیوار های بیرونی باعث افزایش میزان جذب یادفع گرما و افزایش ضخامت موجب کاهش اتلاف میگردد. افزایش جرمدیواره نیز قابلیت نگهداری انرژی گرمایی در فضا رابالا می برد.