عکس:کاشیکاری قم – بارگاه حضرت معصومه

یکی از زیبا ترین مقرنس های جهان
حرم حضرت فاطمه معصومه سلام الله علیها، قم
دوره قاجار
استاد محمد گلیار در سال 1365 این مقرنس را بازسازی کرد و چند اشکال هندسی که در مقرنس اصلی وجود داشت را اصلاح نمود
کلمه مقرنس در اصل بصورت «قرنیس» بوده و از فارسی به زبان های اروپایی راه یافته بشکل cornice. پس از ورود اسلام به ایران و متاثر از زبان عربی به مقرنس تبدیل شد مثل مُشجّر یا مزیّن.
در 2700 سال پیش در دوره مادها تزئیناتی بصورت پیش آمدگی در بالای دیوار اجرا می شد مثل مقبره فخریکا در کرمانشاه. در دوره هخامنشی بالای سردرهای تخت جمشید بصورت سنگ حجاری شده اجرا می شد و در دوره ساسانی بشکل کاربندی canopy اجرا می شد.
پیش از اسلام درس خواندن مخصوص درباریان بود اما پس از ورود اسلام به ایران و گسترش دانش ریاضیات و هندسه، ریاضیدانان ایرانی دانش طراحی و ساخت مقرنس را کامل کردند چون تا پیش از ابداع علم جبر Algebra توسط خوارزمی، مسائل ریاضی بصورت هندسی طرح و حل می شدند.
دانش طراحی مقرنس از ایران به مصر، مراکش، هند و ترکیه راه یافت و در آن کشورها سبک های متفاوتی ابداع شد اما همواره مقرنس ایرانی لطیف ترین و زیباترین طرح ها را داشته. مقرنس های ترکی و عربی خشن هستند و به قوس نرم و ملایم ختم نمی شوند.
زیباترین مقرنس جهان در مسجد گوهرشاد مشهد در کنار حرم امام رضا علیه السلام در دوره تیموری ساخته شده.
مغول ها اقوام وحشی بودند که نصف جمعیت ایران را کشتند و بجای غزنوی ها بر ایران حاکم شدند اما ایرانی ها در کمتر از صد سال آنها را به مردمی هنردوست تبدیل کردند بطوریکه گوهرشاد که یک شاهزاده مغول بود برای جبران بخشی از جنایات پدرانش مسجد گوهرشاد را ساخت.
معماری ایرانی تنها معماری کلاسیک (سنتی) در تاریخ جهان است که رنگی است، بقیه همه تک رنگ هستند: معماری مصری، ترکی، گوتیک، رُنِسانس،