بناهاي تاريخي ایران

برج هاي تاريخي

برج هاي آرامگاهي خرقان

    اين برج ها در يك كيلومتري روستاي حصار ارمني- از توابع خرقان غربي، و در 32 كيلومتري جاده قزوين- همدان قرار دارد. برج هاي سخرقان در محوطه وسيعي به فاصله كمي از يكديگر قرار گرفته اند و از بسياري جهات با هم شباهت دارند؛ اما برج شرقي، قديمي تر از برج غربي است.

برج باراجين

   در فاصله 12 كيلومتري از شمال قزوين، محل خوش منظره و خوش آب و هوايي قرار دارد كه به علت ارتفاع زياد هواي آن از هواي قزوين خنك تر است. در اين محل، بر روي ارتفاعات جانب جپ، رودخانه عريضي به نام ارنزك جريان دارد. برج بلندي نيز از دور بر فراز اين بلندي خودنمايي مي كند؛ چنان كه از مسافتي بسيار دور از ميان دشت ها و صحراهاي اطراف فزوين مي توان آن را ديد. بلندي مزبور بر تمام محيط اطراف مسلط است و از فراز آن مي توان شهر قزوين را به خوبي مشاهده كرد.

    برج باراجين بر روي سكويي هشت ضعلي كه حدود يك متر از كف زمين ارتفاع دارد، بنا شده است. برج اول سنگ چين سكوي مزبور با سنگ هاي صاف و تراش دار چهارگوش بنا شده است و اين تنها قسمت از بناي برج است كه از سنگ هاي تراش دار در بناي آن استفاده شده است. طول هر يك از ضلع هاي هشت ضلعي، 70/3 متر است.

برج سنگي با كتبيه كوفي

   بر روي تپه اي كه در جانب شمال شرقي قلعه ساسان- از دهستان طارم قرار دارد، برج سنگي ويرانه ديگري كه با سنگ لاشه و ملاط گچ ساخته شده است، ديده مي شود. با گذشت زمان، اين برج آسيب هاي فراواني ديده است.

    در سال 1962 اين برج توسط يكي از باستان شناسان خارجي به نام «ويلي» مورد مطالعه قرار گرفته است. در اين بررسي، كتيبه اي به خط كوفي تزئيني در قسمت زير سقف آن سقف آن مشاهده شده كه فقط دو كلمه آن باقي مانده و بقيه آن فرو ريخته است.

    خط كوفي اين كتيبه، از نظر زيبايي و ارزش هاي هنري، از زيباترين نمونه هاي خط كوفي تزئيني به شمار مي رود.

گنبدهاي تاريخي

يله گنبد

اين بنا كه در 37 كيلومتري جاده قزوين- رشت و بر فراز يك رشته بلندي قرار گرفته است، بناي مدور است كه به جز گنبد آن به تمامي از سنگ لاشه و با دقتي در خور ستايش ساخته شده است. بر روي نمايان خارجي بنا پنج برجستگي به صورت ستون هاي مدور تعبيه كرده اند. ورودي بنا در شرق آن و در ميان يك جلو خان مستطيل شكل جاي دارد. پوشش زيرين به صورت يك گنبد آجري مخروطي شكل در ميان ديوارهاي جانبي برج ديده مي شود.

كافر گنبد

  اين گنبد در روستاي نياق، در 16 كيلومتري قزوين و در نزديك امام زاده سلطان ويس قرار دارد. اين بنا، بنايي با نماد هشت ضلعي است كه طول هر ضلع آن از خارج 80/2 متر است. در زاويه هر دو ضلع، برجستگي اي وجود دارد كه به صورت دور قاب هر ضلع درآمده است. قسمت از راه بنا از سنگ و بقيه آن با آجر ساخته شده است. نماي خارجي بنا هيچ گونه تزئيني ندارد و تنها در قسمت بالا يك رج آجركاري كه در امتداد جرزهاي نبش با برجستگي كمتري بالا رفته، شكل يك قوس و طاق نماي تزئيني را به وجود آورده است. در وسط ضلع از هشت ضلع بنا، سه در ورودي تعبيه شده است كه در بالاي دو در شمالي و غربي، قوسي تيره دار و در اطراف آن ها، قاب مستطيل شكلي قرار گرفته است. در شرقي، در حال حاضر با لاشه سنگ مسدود شده است. در اطراف اين در قاب مستطيل وجود ندارد. در بالاي اين در- بر روي ديوار- آثار يك سر در هلالي شكل تزئيني مشاهده مي شود كه در حال حاضر جز طرح قوس آن كه با ملاط گچ ساخته شده چيز ديگري از آن باقي نيست. در حال حاضر بر بالاي بنا بقاياي پوشش گنبد مدوري به چشم مي خورد. به نظر مي رسد گنبد اوليه دو پوسته بوده است و پوشش دوم آن، احتمالا مخروطي بوده است. در قسمت بالاي بنا، در حد فاصل پوشش اول و دوم گذشته از آجر، در پايه گنبد قدري سنگ لاشه نيز به كار رفته است.