گامبا و هفت موش كوچولو كه ميخواستند دريا را ببينيد

گامبا (Gamba no Boken) عنوان انیمه ای است ساخته ی اوساما دزاکی (Osamu Dezaki) که در 26 قسمت از آوریل تا سپتامبر سال 1975 از شبکه ی تلویزونی نیپون (NTV) پخش شده است . در دهه هفتاد شمسی هم از شبکه یک تلویزیون ایران دوبله و پخش شد. ماجراهای گامبا در آن دسته از انیمیشن های ژاپنی قرار میگیره که گروهی برای رسیدن به یک هدف و مقصد آرمانی راهی سفری سخت و طولانی میشن ؛ در اینجا هفت موش با ویژگی های منحصر که برای مبارزه با راسوی سفید به طرف جزیره ای به اسم “یوممی گاجیما” حرکت می کنند.

دريا. گانبا و بوبو ميخواستند به آن جا بروند، به دريا، جايي كه خط افق، آن آبيِ رؤيايي را از سفيدي بالاي سرش جدا ميكرد. دوروتي، دوباره آمده بود. همان دختر كوچولوي «جادوگر شهر اُز» گانبا دوروتي، جديد بود و بوبو كوچولو، يك جانشين درست و حسابي براي سگ دوروتي. مترسك و آدم آهني و شير هم مثل دوروتي آرزويي داشتند، ميخواستند به چيزي برسند و براي رسيدن به آن بايد تا شهر اُز را پياده گز ميكردند. وضعيت گانبا و بوبو و شش موش كوچولوي ديگر هم چيزي شبيه آن بود، يويشوي فروشنده، چوتاي آسيبديده و زخمي، گاكوشاي دانشمند، ايكاساماي غرغرو و آن موش دكتر و آن يكي موش دائمالخمر هم ميخواستند به جايي بروند، به شهري، چيزي شبيه شهر اُز، شهري وسط دريا به اسم «يوممي گاجيما».

يوممي گاجيما، جزيرهاي تحت سلطة «نورويي» بود، يك راسوي سفيد و بدجنس كه زندگي را به كام موشهاي جزيره، زهرمار كرده بود. نورويي معادل همان جادوگر بدطينتي بود كه دوروتي با سطل آب او را از بين برد. حالا گانبا ميبايست به دوروتي اداي دين ميكرد، بايد با شر ميجنگيد، شري كه برخلاف جادوگر بدطينت، سفيدرنگ بود. مترسك و آدم آهني، كلاغهاي قصر جادوگر را تار و مار كردند و شير، دوروتي را از مهلكة داخل قصر نجات داد. آنها مثل گانبا و هفت موش كوچولوي ديگر متحد شدند، سر راسوي سفيد همان بلايي آمد كه سطل آب بر سر جادوگر آورده بود. گانبا هم مثل «جادوگر شهر اُز» پر از پيام اخلاقي بود: اتحاد، بلوغ، دوستي و… در اين جور موارد، معمولا پاي اسم كليشهاي اوديسه و سفر كليشهاياش دوباره به وسط ميآيد، ولي فكر كنم حداقل براي فيلمبينها، جادوگر شهر اُز آنقدر قديمي و كلاسيك شده است كه در اين يك مورد بتوانيم بيخيال اوديسه شويم و با قطعيت بگويم كه سفر گانبا، شبيه سفر دوروتي «جادوگر شهر اُز» بود. كارگردان گانبا، يعني اوساما دزاكي، همان كسي است كه بعدها كارتون فوقالعادة «يونيكو» را ساخت. لقب هنري دزاكي، «ماكورا ساكي» است و توي ژاپن بهاش ميگويند «خداي انيميشنهاي مانگو.» گانبا، ممول و كماندار نوجوان جز همين انيميشنهاي مانگو است. فرق اصلي كارهاي دزاكي با بقية انيماتورهاي ژاپني در استفادة زياد او از تكنيكهاي پردة چند تكه (Split Screen)، ثابت كردن يكدفعهاي تصوير (Free-Zframe) و Strack Lighting است. البته اين تكنيكها ربطي به انيميشنهاي مانگو ندارد. انيميشنهاي مانگو به لحاظ تصويري، يك سري مشخصة بارز دارند: چشمهاي بزرگ، بينيهاي ريز و موهاي بلند و تيزتيزي كه روي صورت ميريزد.

منبع: مجله ي همشهري جوان